Wąwóz Pełcznicy pod Książem

Parking w Parku Książ, stąd wycieczki kierują się do zamku Książ, zaliczając po drodze punkt widokowy na zamek, albo idą do stadniny. Prawie nikt z wycieczkowiczów nie idzie do Wąwozu Pełcznicy pod Książem, przyrodniczej atrakcji równie ciekawej jak sam zamek Książ, tyle że wymagającej. My pójdziemy Ścieżką Hochbergów - ciekawych miejsc nie zabraknie.

Rezerwat przyrody "Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha"

Tej części Książańskiego Parku Krajobrazowego nadano status rezerwatu przyrody "Przełomy pod Książem". Wąwóz Książ zwany jest również Wąwozem Pełcznicy lub Wąwozem Piekiełko, zaliczamy go do najpiękniejszych wąwozów w Sudetach. Idealnie nadaje się na jesienny plener fotograficzny. Zobaczymy go z góry i z dołu. Z jednej i z drugiej strony. Zaczniemy od punktu widokowego a następnie ruszymy szlakiem przez Diabelskie Mostki ponad drzewami gęsto porastającymi wąwóz Pełcznicy. Zejdziemy na dno i odnajdziemy Łabędzi Staw, tajemnicze budowle nad rzeką, pozostałości obozu pracy i bardzo starego cisa Bolko. To wszystko na krótkiej niezwykle malowniczej Ścieżce Hochbergów.

Spis treści:

• Gdzie ta Ścieżka Hochbergów?
• Diabelskie Mostki
• Przełomy na dnie Wąwozu Pełcznicy
• Łabędzi Staw
• Cis Bolko

Na końcu artykułu znajdziesz mapę opisanej ścieżki Hochbergów.

Gdzie ta Ścieżka Hochbergów?

Z parkingu kierujemy się do punktu widokowego na skałce. Po drodze przechodzimy przez miejsce dawnego hitlerowskiego obozu pracy. W młodym lesie po obu stronach ścieżki odnaleźć można jeszcze ślady po zabudowaniach obozowych.

Z punktu widokowego najlepiej widać, jak potężną budowlą jest Zamek Książ. Później zobaczymy zamek z innej perspektywy, na razie odnajdziemy zejście do wąwozu. Żeby wejść do wąwozu trzeba odnaleźć "Ścieżkę Hochbergów" lub żółty szlak poniżej punktu widokowego. Szlak pokrywa się częściowo z żółto - niebieskim Szlakiem Ułanów Legii Nadwiślańskiej.

Ścieżka Hochbergów zaczyna się na ulicy Zakole przy kościele św. Anny w Wałbrzychu ale nas interesuje tylko pętla wokoło wąwozu.

Diabelskie Mostki na Ścieżce Hochbergów

Ścieżka Hochbergów zaczyna się mocnym akcentem. Nieczęsto w Sudetach mamy do czynienia z takimi urozmaiceniami na szlaku. Nie każdy przejdzie spokojnie, bo nietypowe pomosty na skalnej ścianie już na sam widok robią wrażenie. Diabelskie mostki przyklejone są do skał. Niektóre omijają skalne występy a ścieżka biegnie ponad koronami drzew. Na skalnych ścianach rosną karłowate drzewka przypominające niekiedy bardzo ciekawe okazy naturalnych drzewek bonsai. Nie każdy zauważy te miniaturowe okazy dębów, niektórzy wolą w tym miejscu patrzeć pod nogi.

Diabelskie mostki są dużą lokalną atrakcją. Niestety, bywają często celem wandali. Z tego powodu zalecamy ostrożność i pilnowanie małych dzieci. Metalowo drewniane konstrukcje nad wąwozem były już wielokrotnie remontowane przez leśników a szlak wydaje się być pod nadzorem służb leśnych.

Przełomy na dnie Wąwozu Pełcznicy

Dalej Ścieżka Hochbergów i żółty szlak schodzą na dno wąwozu, mostkiem przekraczają rzekę. Szlak Hochbergów pnie się stromą ścieżką do "Starego Książa", szlak żółty biegnie z nurtem Pełcznicy dnem wąwozu. Wąwóz jest najładniejszym krajobrazowym miejscem w tej okolicy. Ściany miejscami sięgają 80 metrów wysokości a rzeka pokonuje kilka przełomów, spiętrzając miejscami wodę. Ten odcinek szlaku należy traktować jako ciekawostkę geologiczną. Przez miliony lat rzeka wcinała się w dolnokarbońskie zlepieńce tworząc ten malowniczy wąwóz. Przełomy tworzą się w miejscach gdzie rzeka Pełcznica natrafiła na twarde od zlepieńców skały, których pokonać nie może. Woda wypłucze ile się da w miększej skale tworząc jeszcze ciekawsze uskoki ale na efekt poczekamy jeszcze kilka tysięcy lat.

Ścieżka nad rzeką często jest bardzo wąska przechodzi pod urwistymi skałkami a czasami skalnym występem biegnie nad korytem Pełcznicy. W pewnym odcinku szlaku trzeba przejść przez skalny tunel. Nad wąwozem, najpierw widać ruiny starego Książa później rzeka omija skałę na której wznosi się Zamek Książ.

Woda w rzece ma brunatny kolor głównie za sprawą osadów jakie woda wypłukuje ze skał. Do Pełcznicy trafiają wody z zamkniętych wałbrzyskich kopalń. Niestety brzegi rzeki miejscami oblepione są śmieciami.

Wędrując wąwozem można odkrywać tajemnice Książa, bo według niektórych źródeł w wąwozie prowadzono prace związane z "kompleksem Riese" a leżące po przeciwnych stronach kanionu zamki miały być połączone. Tego faktu nie można lekceważyć bo zamek Książ był obiektem wyjątkowego zainteresowania hitlerowskich dowódców.

Oprócz tajemnic z II wojny, w wąwozie znajduje się kilka ruin zabudowań z czasów Hochbergów. Przełomami Pełcznicy już wtedy prowadził szlak spacerowy. Po drodze zbudowano romantyczne altany, mostki i przejścia między skałkami. Kilka miejsc wskazuje na możliwe wejścia do zamku ale jedno wygląda na bramę tyle, że prosto z rzeki. Głębiej pod murowanymi łukami widać twardą skałę i okazuje się, że cała budowla to atrapa.

Łabędzi Staw

Mniej więcej w połowie szlaku zobaczycie coś przy czym trzeba się zatrzymać. To Łabędzi Staw, widać tylko zarys ale łatwo sobie wyobrazić jakie to kiedyś było fajne miejsce.

Po Łabędzim Stawie został tylko ślad i zrujnowany pomnik dzieci Hochbergów na wniesieniu, które kiedyś było wyspą. Podobno był tam grób synów Jana Henryka VI i inskrypcja na płycie - "Dem Tage der Ernte gesäet 31.12.1795. Im Keime der Erde wieder entnommen den 1.1.1796. H.H. IX. 31.12.1802, gest. 2.11.1802".  Autorem pomnika był Christian Wilhelm Tischbein (1751-1824), malarz i architekt Hochbergów. Cytat za http://dolny-slask.org.pl/3542583,foto.html?idEntity=553087

Uwaga! Gdzieś na grobli stawu znajdują się dwie otwarte studzienki. Trzymajcie dzieci przy sobie.

Dalej wąwóz się rozszerza, a skalne ściany łagodnieją i opadają coraz niżej. Na końcu wąwozu szeroki mostek przeprowadza ścieżkę na drugą stronę rzeki. Stąd widać pierwsze zabudowania Pełcznicy.

Cis Bolko

Kierując się w stronę zamku Książ trzeba przejść obok bardzo starego drzewa. Jest to cis "Bolko", pomnik przyrody, jego wiek szacowany jest na 600-800 lat. Ścieżka dochodzi do drogi przy zabudowaniach Książa na wysokości amfiteatru. Nasza wycieczka dobiega końca, prawą stroną omijamy stadninę i kierujemy się w stronę mauzoleum Hochbergów, dalej jest już parking. Chociaż tego nie widać w miejscu parkingu i trochę powyżej istniał jeden z podobozów KL Gross-Rossen. Był częścią większej jednostki AL Riese o którym mamy najmniej informacji bo świadkowie i więźniowie zaginęli w tajemniczych okolicznościach.