Ślady górniczej działalności w Wałbrzychu widoczne są w każdej starszej dzielnicy miasta. Ale przy ulicy Reja, niemal w centrum miasta, znajduje się obiekt wyjątkowy, zabytek techniki najwyższej rangi, unikat w skali światowej – Lisia sztolnia. Uruchomiona w 1794 roku, nowoczesna jak na tamte lata sztolnia, z której węgiel transportowano łodziami, pełniła również funkcję odwadniającą. Sztolnia stała się główną atrakcją turystyczną dla kuracjuszy z pobliskich uzdrowisk. W 1800 roku sztolnię odwiedził król Fryderyk Wilhelm III z żoną Luizą.
Czytaj więcej: Lisia Sztolnia. Wyjątkowy zabytek techniki w Wałbrzychu
- Lokalizacja na mapie Sudetów:
- Lokalizacja/adres: Lisia Sztolnia, Mikołaja Reja, 58-302 Wałbrzych
- Współrzędne GPS: 50.77749,16.27398
- Bilety wstępu: Miejsce nigdy nie udostępniane dla zwiedzających.
Stoi w tym miejscu od 1851 roku. Rok wcześniej na Wielkiej Sowie, wtedy Hohe Eule, zaginął czteroletni chłopiec. Ciało znaleźli prawdopodobnie pracujący w lesie drwale. Wkrótce postawiono kamienny krzyż z marmurową tablicą. Nie wiemy, co się wtedy wydarzyło. Trudno znaleźć to miejsce, bo nie leży na żadnym szlaku ani przy ścieżce. Dojść tam można idąc wzdłuż rowu zaczynającego się około 200 metrów od szczytu Wielkiej Sowy na szlaku w stronę Małej Sowy.
Czytaj więcej: Zapomniany krzyż na Wielkiej Sowie
- Lokalizacja na mapie Sudetów:
W 1914 roku spiętrzone wody Bystrzycy zatopiły ostatnie zabudowania położonej w dolinie pod zamkiem Grodno wsi Schlesiertal. Wysłane z gospody "Talmühle" przy zielonym szlaku widokówki nie zdążyły jeszcze wyblaknąć kiedy w 1911 r. Śląską Dolinę oplotła sieć torowisk dla wózków szynowych i zaprzęgów konnych. Rozpoczęto prace budowlane. Nieco wcześniej w 1897 roku, pruski parlament przyznał ogromne kwoty na budowę linii kolejowej przez Śląską Dolinę ze Świdnicy (Schweidnitz) do Jedliny Zdrój (Bad Charlottenbrunn). Ostatecznie trasę poprowadzono inaczej, być może z uwagi na plany ochrony przeciwpowodziowej które zakładały budowę tamy na wartkiej rzece.
Czytaj więcej: Schlesiertal wieś na dnie Jeziora Bystrzyckiego
- Lokalizacja na mapie Sudetów:
Linia Bystrzycka to prawie 25 kilometrów najbardziej malowniczej górskiej trasy kolejowej w Polsce. Zaczynający się w Świdnicy a kończący w Jedlinie Zdrój odcinek biegnie wzdłuż Bystrzycy i kilkakrotnie ją przekracza. Od Bystrzycy Górnej do Jugowic trasa wiedzie w granicach "Sowiogórskiego Parku Krajobrazowego". Na tym etapie tory miejscami położone są bardzo blisko skalnych ścian a liczne wiadukty przerzucone nad górskimi potoczkami, dopływami Bystrzycy są wkomponowane w skały. Brzegiem stromych zboczy linia pnie się wysoko ponad dolinę rzeki. Przed stacją w Jugowicach z torów linii kolejowej Świdnica - Jedlina widać Zamek Grodno. Widok robi wrażenie zwłaszcza o zachodzie słońca kiedy z zacienionych po tej stronie gór złotym blaskiem świeci wieża Zamku Grodno. Linia omija górskie pasma stąd ostre łuki i budowle chroniące tory przed skalnymi odłamkami.
Czytaj więcej: Górska linia kolejowa nad Bystrzycą
- Lokalizacja na mapie Sudetów:
Na południowym stoku "Wielkiej Sowy" istniała kiedyś osada Sowa (1787 Eulenburg, 1888 Eulburg, Euldorfel, 1945 Sowa). Trudno uwierzyć że w połowie XIX wieku wieś liczyła 44 domy i gorzelnię a nad Sowim Potokiem pracował młyn wodny. Mieszkańcy wsi zajmowali się tkactwem i mimo braku użytków rolnych wieś rozwijała się bardzo dobrze do połowy XIX wieku.
Czytaj więcej: Nie ma już Sowy
- Lokalizacja na mapie Sudetów:
