W małej górskiej wsi Podlesie nieopodal Wałbrzycha stoi niezwykły pomnik przedstawiający pień drzewa. Żeliwny odlew zastępuje prawdziwe drzewo powalone przez burzę 1 sierpnia 1853 roku. Żeliwna lipa to pamiątka wydarzeń z 22 lipca 1762 roku. Tego dnia król Fryderyk II robił objazd miejsc, w których dzień wcześniej jego wojska walczyły z wojskami austriackimi wypierając ich z twierdzy Świdnica.

Ślady górniczej działalności w Wałbrzychu widoczne są w każdej starszej dzielnicy miasta. Ale przy ulicy Reja, niemal w centrum miasta, znajduje się obiekt wyjątkowy, zabytek techniki najwyższej rangi, unikat w skali światowej – Lisia sztolnia. Uruchomiona w 1794 roku, nowoczesna jak na tamte lata sztolnia, z której węgiel transportowano łodziami, pełniła również funkcję odwadniającą. Sztolnia stała się główną atrakcją turystyczną dla kuracjuszy z pobliskich uzdrowisk. W 1800 roku sztolnię odwiedził król Fryderyk Wilhelm III z żoną Luizą.

Stoi w tym miejscu od 1851 roku. Rok wcześniej na Wielkiej Sowie, wtedy Hohe Eule, zaginął czteroletni chłopiec. Ciało znaleźli prawdopodobnie pracujący w lesie drwale. Wkrótce postawiono kamienny krzyż z marmurową tablicą. Nie wiemy, co się wtedy wydarzyło. Trudno znaleźć to miejsce, bo nie leży na żadnym szlaku ani przy ścieżce. Dojść tam można idąc wzdłuż rowu zaczynającego się około 200 metrów od szczytu Wielkiej Sowy na szlaku w stronę Małej Sowy.

Linia Bystrzycka to prawie 25 kilometrów najbardziej malowniczej górskiej trasy kolejowej w Polsce. Zaczynający się w Świdnicy a kończący w Jedlinie Zdrój odcinek biegnie wzdłuż Bystrzycy i kilkakrotnie ją przekracza. Linia znana jest również jako Kolej Doliny Bystrzycy. Od Bystrzycy Górnej do Jugowic trasa wiedzie w granicach "Sowiogórskiego Parku Krajobrazowego". Na tym etapie tory miejscami położone są bardzo blisko skalnych ścian a liczne wiadukty przerzucone nad górskimi potoczkami, dopływami Bystrzycy są wkomponowane w skały. Brzegiem stromych zboczy linia pnie się wysoko ponad dolinę rzeki. Przed stacją w Jugowicach z torów linii kolejowej Świdnica - Jedlina widać Zamek Grodno. Widok robi wrażenie zwłaszcza o zachodzie słońca, kiedy z zacienionych po tej stronie gór złotym blaskiem świeci wieża Zamku Grodno. Linia omija górskie ramiona stąd ostre łuki i budowle chroniące tory przed skalnymi odłamkami. 

Zobacz przebieg trasy kolejowej nr 266 na mapce pod artykułem!

W 1914 roku spiętrzone wody Bystrzycy zatopiły ostatnie zabudowania położonej w dolinie pod zamkiem Grodno wsi Schlesiertal. Wysłane z gospody "Talmühle" przy zielonym szlaku widokówki nie zdążyły jeszcze wyblaknąć kiedy w 1911 r. Śląską Dolinę oplotła sieć torowisk dla wózków szynowych i zaprzęgów konnych. Rozpoczęto prace budowlane. Nieco wcześniej w 1897 roku, pruski parlament przyznał ogromne kwoty na budowę linii kolejowej przez Śląską Dolinę ze Świdnicy (Schweidnitz) do Jedliny Zdrój (Bad Charlottenbrunn). Ostatecznie trasę poprowadzono inaczej, być może z uwagi na plany ochrony przeciwpowodziowej które zakładały budowę tamy na wartkiej rzece.

Na południowym stoku "Wielkiej Sowy" istniała kiedyś osada Sowa (1787 Eulenburg, 1888 Eulburg, Euldorfel, 1945 Sowa). Trudno uwierzyć że w połowie XIX wieku wieś liczyła 44 domy i gorzelnię a nad Sowim Potokiem pracował młyn wodny. Mieszkańcy wsi zajmowali się tkactwem i mimo braku użytków rolnych wieś rozwijała się bardzo dobrze do połowy XIX wieku.

Mauzoleum (Schlesier Ehrenmal) w Wałbrzychu robi ogromne wrażenie. Od razu widać, że ta budowla nie pasuje do pozostałej części miasta, architektura nawet nie pasuje do tej części Europy. Zbudowana na planie prostokąta wygląda jak orientalna warownia. Teraz to ruina odarta z niegdyś pięknej wapiennej elewacji, miejsce niezbyt przyjemne. W czasach kiedy Wałbrzych był miastem niemieckim mauzoleum było miejscem kultywowania faszystowskich idei.

Przez długi czas znane jako "Marysieńka", schronisko na zboczu Wielkiej Sowy powstało w 1897 roku jako "Eulenbaude". Dokładnie 11.IV.1897 zostało otwarte dla turystów wędrujących na Wielką Sowę. Fundusze na budowę schroniska zebrała Federacja Towarzystw Górskich przy Sowie.